Drzewko oliwne w doniczce – jak uprawiać i pielęgnować?

Drzewko oliwne w doniczce to idealna roślina dla miłośników roślin śródziemnomorskich. W naturalnych warunkach Olea europaea dorasta do 10 m wysokości, a w domu osiąga maksymalnie 2-3 m. Jest to roślina o długim żywotności – egzemplarze w górach Grecji liczą nawet 1000 lat. Aby utrzymać zdrowie rośliny, podłoże musi mieć pH 6-7, a temperaturę w zimie trzymać między 16-18°C.

Pielęgnacja drzewka oliwnego w Polsce wymaga uwagi do detali. Najpilniejsze błędy to przelanie i brak światła. W lato podlewanie co 2 dni, zimą co 4-5 dni. Podczas zimy unikaj umiejscowienia obok grzejników – suche powietrze szkodzi liściom. Wiosną przeprowadzaj nawoóz z biohumusem, a co roku sprawdzaj, czy korzenie nie wyrastają z doniczki.

Drzewko oliwne w domu pielęgnacja wymaga regularnych podłoża przepuszczalnego i 6-8 godzin światła dziennie. Nawet w uprawie doniczkowej drzewkoolernenie odporne na krótkie zimy do -5°C. Aby zabezpieczyć je przed mrózami, przenieś na zimę do pomieszczenia o temperaturze 16-18°C, jak na przykład chłodna weranda.

Podczas pielęgnacji dbaj o równowagę wodno-podłożową. Przecia w korzeniach powodują większe szkody niż susza. Aby uniknąć błędów, pamiętaj: kwitnie rzadko w domowych warunkach, a kwiaty pojawiają się od kwietnia do czerwca. Najlepsze odmiany do domowych upraw to samozapylające gatunki, np. „Leccino” lub „Frantoio”.

Drzewko oliwne w Polsce może stać się długowieczną ozdobą wnętrza. Dzięki tolerancji na cięcie, doskonale nadaje się do tworzenia bonsai. Najważniejsze: optymalna temperatura wzrostu to 20-24°C, a nawadnianie zależne jest od sezonu. Zapomniał? Przeczywista strategia to obserwacja wilgoci podłoża przed każdym kolejnym podlewie.Więcej o nawadnianiu roślin doniczkowych tutaj.

Charakterystyka drzewka oliwnego jako rośliny doniczkowej

Drzewko oliwne (Olea europaea) to rośliny z rodzaju oliwek, których naturalne siedlisko to regiony Morza Śródziemnego. Jej korzenie sięgają starożytnych cywilizacji – już w 3500 r. p.n.e. na Krecie rosnące gałęzie symbolizowały pokoju i mądrość. Dzisiejsze drzewko oliwne w doniczce dostosowuje się do warunków domowych, oferując ogrodnikom wiele korzyści.

Pochodzenie i naturalne siedlisko oliwki

Oliwka europejska w domu rozwija się najlepiej, gdy odtwarza się jej naturalne środowisko. W górach Grecji i Hiszpanii rośnie na glebach kamienistych, gdzie woda odpływa szybko. W warunkach doniczkowych ważne jest użycie mieszanki ziemi z piaskiem i wapiennym pyłem, aby uniknąć zatruwania korzeni.

Dlaczego oliwka sprawdza się jako roślina domowa?

• Wysoka odporność na okresowe przesuszenie
• Lisci o połyskim, srebrzawym połysku udekorują salon lub taras
• Możliwość kształtowania korony przez przycinanie

W przeciwieństwie do krzewów tropikalnych, oliwka drzewko wymaga mniej częstego podlewania i toleruje temperatury od 15°C do 30°C. Idealnie sprawdza się jako oliwka w domu, np. w stylowych apartamentach w stylu mediterańskim.

Spodziewany wzrost i rozwój w warunkach doniczkowych

W pierwszych 3 latach drzewko oliwne w donicy rośnie o 10-15 cm rocznie. Po osiągnięciu wieku 5-7 lat tempo wzrostu przyspiesza, ale nawet w optymalnych warunkach wewnątrzdomowych rzadko przekracza 2,5 metra wysokości. W porównaniu z drzewem w naturalnym środowisku, które może dochodzić do 10 m, drzewko oliwne w salonie ma ograniczoną wysokość.

Owoce? Przy odpowiedniej opiece po 5-8 latach może wydać 10-20 małych oliwek, choć ich liczba jest mniejsza niż w uprawie na terenie.

Wybór odpowiedniego drzewka oliwnego do hodowli w warunkach domowych

Podczas zakupu drzewka oliwnego należy skupić się na odmianach dostosowanych do warunków donickowych. Najlepszym rozwiązaniem są roślinożycieli o spójności do niewielkich przestrzeni.

Kryteria wyboru:

• Liście bez plamien i uszkodzeń
• Korienie wolne od gnicia
• Wiek rośliny od 2-3 lat
• Wymagana aklimatyzacja na polskie warunki klimatyczne

Zdrowa sadzonka powinna mieć mocne korzenie i świeże nowe liście. Odmiany takie jak Pendolino idealnie sprawdzą się na oliwce na balkonie, gdyż ich wzrost jest łatwiej kontrolowany. W przypadku drzewka oliwnego w ogrodzie warto wybrać Leccino, która wytrzymuje nizsze temperatury.

W sklepach oferuje się drzewka oliwne w polsce w zakresie cenowym 150-2000 zł. Najtańsze odmiany to Little Ollie, a najdroższe z aklimatyzowanymi sadzonkami mogą przekraczać 1000 zł. Ważne jest sprawdzenie, czy rośliny zostały uprawiane w warunkach zbliżonych do polskiego klimatu.

Do skutecznego wyboru podsuwają się:
1. Sprawdzić miejsce zakupu – upewnić się o doświadczeniu sprzedawcy
2. Wybierać sadzonki z węźlami pępowymi – to oznacza zdrowie rośliny
3. Unikać egzemplarzy z żółtawymi liśćmi lub wilgocną glebą

Jaka ziemia do drzewka oliwnego będzie najlepsza

Drzewko oliwne w naturalnych warunkach rośnie na glebach kamienistych i suchych. W doniczce wymaga podłoża o wysokiej przepuszczalności i odczynie 6-7 pH. Złe podłoże może spowodować gnicie korzeni, dlatego ważnym elementem jest właściwa budowa mieszanki.

Skład podłoża sprzyjający rozwojowi oliwki

Podłoże dla oliwki musi:

• przechwycać wodę, ale nie zbyt długo ją gromadzić
• mieć ustruktury lekką i napowietrzoną
• mieć odczyn w przedziale 6-7

Najlepszy skład to 60% ziemi ogrodniczej, 20% piasku grubego lub perlitu oraz 20% kompostu. Perlit i piasek zapobiegają zaciekaniu, a kompost dostarcza składniki odżywcze.

Przygotowanie własnej mieszanki ziemi

Aby stworzyć idealne podłoże:

1. Zmieszaj 3 części ziemi ogrodniczej z 1 częścią piasku i 1 częścią perlitu.
2. Dodaj 1 część kompostu do uzupełnienia składników odżywczych.
3. Na dno donicy umieszczaj 3-5 cm keramzytu jako warstwę drenażową.

Podłoże musi być luźne – ciasne ziemia spowoduje utrapienia korzeni. Przypadek: mieszanka dla oliwki ma być lepsza od ziemi dla roślin domowych, ale mniej sucha niż dla kaktusów.

Gotowe podłoża dostępne na rynku

Na polskich rynkach dostępne są specjalistyczne podłoża:

• „Podłoże do roślin śródziemnomorskich” od JBL – ma optymalną przepuszczalność i pH 6,5
• „Subłoże dla cytrusów i oliwek” Flora – zawiera dodatki perlitu
• „Substrat ekologiczny” od GreenLife – z compostem roślinnym i piaskiem kwarcowym

Przed zakupem sprawdź skład – unikaj podłoży z wysoką zawartością torfu, która utrzymuje nadmierną wilgoć. Dodaj dodatkowo perlit, jeśli mieszkanie ma niską przepuszczalność.

Podłoże dla oliwki w Polsce wymaga dodatkowej uwagi podczas zimowania. W przypadku gotowych podłoży, najlepszym wyborem są specjalistyczne preparaty dla roślin śródziemnomorskich. Przygotowując mieszankę ręcznie, pamiętaj o proporcji 60:20:20 i utrzymywanie odczynu w granicach 6-7.

Drzewko oliwne w doniczce – zasady prawidłowej uprawy

Podstawą sukcesu w uprawie drzewka oliwnego w donicy jest systematyczna pielęgnacja. Oliwka w donicy wymaga stałych codziennych zadbania, które łączą się z podstawowymi zasadami: odpowiednie nasłonecznienie, właściwe nawadnianie i regularne przycinanie. Najważniejsze elementy uprawy przedstawione są poniżej.

• Doniczka: Wybierz doniczkę z drenówką, najlepiej z gliny lub certy. Rozmiar doniczki powinien przewyodzić bryłce korzeni o 2-3 cm.
• Nasłonecznienie: Oliwka potrzebuje co najmniej 6 godzin światła dziennie. Idealnie nad podłogą okna południowego lub zachodniego.
• Podlewanie: Podlej, gdy wierzchnia warstwa podłoża przysyśnie. Unikaj przelania – woda w podstawce jest śmiertelna dla drzewka.
• Temperatura: W zimie utrzymuj temperaturę między 8 a 15°C. W lecie unikaj wycieku powietrza z okien, które mogą spowodować przesuszenie.

„Oliwka Europejska (Olea europaea) potrzebuje śródziemnomorskiego klimatu. W Polsce trzeba symulować te warunki przez odpowiednie temperatury i wilgotność.” – Ekspert Ogródniicy.pl

Zimą zmniejszaj częstotliwość podlewania do raz na 2-3 tygodnie. Przycinaj nadmłonne gałęzie wiosną, aby sprzyjać gęstnieniu korony. Najczęściej przesadzaj co 2 lata, wybierając doniczkę o 3 cm większą od obecnej. Oliwka w donicy potrzebuje regularnego uzupełniania nawozem na bazie azotu i fosforu co 4-6 tygodni.

Podczas leta sprawdzaj wilgotność gleby palcem przed podlewanie. W zimie unikaj niskiej wilgotności powietrza – spryskuj liście wodą ciekną. Dzięki tym zasadom drzewko oliwne w doniczce może rosnąć przez dziesiątki lat, dając kwitnienie i owoce w odpowiednich warunkach.

Optymalne warunki dla rozwoju drzewka oliwnego w domu

Drzewko oliwne w domu wymaga precyji w utrzymaniu odpowiednich parametrów. Najważniejszym czynnikiem jest nasłonecznienie. Oliwka w doniczce potrzebuje co najmniej 6-8 godzin światła słonecznego dziennie, a najlepsze miejsce stanowią okna południowe. W braku naturalnego światła można użyć lamp LED z pełnym spektrumem, które powinny świecić 10-12 godzin dziennie, umieszczone 30-40 cm nad rośliną.

Wymagania dotyczące nasłonecznienia

• Stawiaj doniczkę z oliwką w miejscu z pełnym światłem słonecznym.
• W zimie sprawdź cień od okap, aby uniknąć zaciemnienia liści.
• Podczas upałów w lecie chron przed przypalnięciem – liście powinny mieć niebieskawe odcienie, a ich powierzchnia nie może być sucha.

Optymalna temperatura dla oliwki

W okresie wiosny i lata drzewko oliwne w domu rozwija się najlepiej przy temperaturze 20-25°C. W zimie konieczna jest restrykcja – 5-10°C dla pobudzenia kwitnienia. Unikaj temperatur poniżej 0°C, gdyż powodują uszkodzenia korzeni. W Polsce drzewka można wystawiać na tarasie w ciepłe miesiące, ale przenie do wnętrza, gdy nocne temperatury spadają poniżej 12°C.

Wilgotność powietrza i wentylacja

Wilgotność 40-60% sprzyja zdrowiu rośliny. W sezonie grzewczym codzienny rosynek liści wodą ciepłą powinien być rutyną. Unikaj suchych powietrznych warunków – donica z oliwką nie może stać koło grzejników. Wietrz pokoje codziennie co 30 minut, aby zapobiec grzybom. Przykładem jest użycie podstawki z wilgotnym żwirem pod doniczką, ale nie wodą stykającą się z podłościem.

• Zwiększ wilgotność: zrasz liście 1-2 razy dziennie w zimie.
• Wentylacja: odkryj doniczkę codziennie na 10 minut.
• Unikaj zimnych wiatrów bezpośrednich w zimie.

Nawadnianie oliwki – jak robić to właściwie

Poprawne nawadnianie drzewka oliwnego w doniczce jest kluczowe dla jego zdrowia. Najważniejsze zasady: podlewaj, gdy gleba na głębokości 2-3 cm będzie sucha.

Krok po kroku:

1. Sprawdź wilgotność podłoża palcem. Podlej tylko gdy warstwa do 3 cm jest sucha.
2. Używaj wody pokojowej temperatury (ok. 20°C).). Unikaj zimnej wody z kranu.
3. Podlewaj powoli, aż woda zacznie wypływać przez otwory drenażowe. Unikaj zanurzania korzeni.
4. Unikaj moczenia liści – woda na liściach może spowodować ogorzeżenie.

Błędy do uniknięcia:

• Przelanie: prowadzi do gnicia korzeni i opadania liści.
• Niedolać: liście przestają rosnąć, a gałązki zmiękną.

Podczas oliwka w doniczce wymaga równowagi. Najczęściej przyczyną problemów jest nadmierna ilość wody. Zawsze sprawdź glebę przed podlewniem – to zabezpieczenie przed błędami.

Nawożenie drzewka oliwnego w różnych porach roku

Skuteczna pielęgnacja drzewka oliwnego w domu wymaga precyżnego harmonogramu nawożen. Oto kluczowe zasady:

Harmonogram nawożen według sezonu

Najlepsze nawozy dla drzewka w domu

• Nawozy NPK 14-14-14 dla okresu wegetacyjnego (np. „Plantura Green”)
• Specjalistyczne preparaty cytrusowe z magnezem (np. „Miracle-Grow Citrus Food”)
• Nawozy organiczne z kompostem i kozim żłobem (do 30% mieszanki)
• Dolistne preparaty z azotem (np. „Maxigrow Foliar”) co 4 tygodnie

Oznaki problemów z nawożeniem

Przenawożenie: brązowe brzegi liści, zasychanie pędów

• Niedobór azotu: liście jaśnieją, zaczynają żółknąć
• Niedobór potasu: krawędzie liści brązują
• Niedobór magnezu: żółteawe plamy między żyłkami

Rozwiązanie: zastosować mikroelementy w formie foliarnej

Przykład: Wiosną dla drzewka oliwnego w doniczce o średnicy 30 cm wystarczy 5g nawozu 10-10-10. W zimie nawożenie zatrzymuje się całkowicie, aby umożliwić spoczynek biologiczny rośliny.

Problemy w uprawie drzewka oliwnego – przyczyny i rozwiązania

Oliwka w doniczce gubi liście najczęściej z powodu błędów w pielęgnacji. Kluczowe jest rozpoznanie przyczyn, aby przywrócić zdrowie rośliny.

Gubienie liści przez oliwkę – przyczyny i zapobieganie

• Nadmierny podlew: gleba przemoknięta przez 24 godz. powoduje gnicie korzeni.
• Długie przesuszenie (powyżej 7 dni) spowodowane zapomnieniem o podlewaniu.
• Zmiana lokalizacji: nagłe przeniesienie z zimnej klatki na gorące miejsce w domu.

Rozwiązania:

• Zapamiętaj sprawdzać wilgotność gleby na głębokości 5 cm. Podlej tylko gdy gleba jest sucha na głębokości 2-3 palca.
• Ustal regularny harmonogram – raz na 7 dni w zimie i co 3 dni w okresie wegetacji.
• Przy okazaniu zgniecenia korzeni: przesadź roślinę, usun zepszłe korzenie i użyj nowej, dobrze drenującej mieszanki ziemi.

Szkodniki atakujące drzewko oliwne

najczęstsze szkodniki:

• Wełnowce: białe owadyy w kształcie wełny na spodzie liści.
• tarczniki: płaskie owadyy przytwierdzone do liści.
• mszyce: małe owadyy atakujące młode pędy.

Rozwiązania:

• Roztwór z 100 ml wody, 5 ml spirytusu i 1 łyżeczka mydła potasowego usuwa wełnowce.
• Manualne usuwanie tarczników przy użyciu wykałaczk i chustek.
• Przecier liści na tyłach co 14 dni zapobiega powrotowi inf.

Choroby drzewka oliwnego w warunkach domowych

Najczęstsze choroby:

• Plamistość liści: ciemne plamy od grzybów – wymaga ograniczenia wilgocności.
• Szara pleśń: biała plama – wymaga przycinania zakażonych części.
• Zgnilizna korzeni: liście szare i suche – wymaga przesadzania do suchej gleby.

Zapobieganie:

• Utrzymaj wilgotność powietrza 40-60%.
• Przecier liści co 7 dni.
• Użyj preparatów z bazowymi składnikami, jak miedź lub sód.

Jak uratować uschnięte drzewko oliwne?

• Zmniejsz podlewanie do raz na 10 dni.
• Przycięcie uszkodzonych gałęzi na 30%.
• Przemieszenie do miejsca z 6 godzin światła dziennie.

„Oliwka europejska potrzebuje co najmniej 6 godzin światła dziennie. Brak światła spowoduje zrzucanie liści.”

Drzewko oliwne na balkonie i tarasie – adaptacja do warunków zewnętrznych

Drzewko oliwne na balkonie może stać się pięknym dodatkiem do przestrzeni zewnętrznych. Aby zapewnić mu pomyślne rozwój, należy przestrzegać prostych zasad. Najlepszym miejscem dla oliwki będzie obszar o 6 godzinach dziennego słońca, chroniony przed silnymi wiatrami. W okresie letnim nawadnianie trzeba przeprowadzać codziennie lub co 2 dni, zależnie od temperatury.

• Przed wyprowadzeniem na zewnątrz przesunij roślinę na balkon stopniowo (10-14 dni), zwiększając czas na słońcu co dzień o 2 godziny.
• Donica z oliwką w polsce wymaga osłony przed mrózami: podczas opadów ustaw na drewnianych podstawkach (3-5 cm) aby uniknąć zimowania w zimie.
• W sezonie zimowym przeniej do pomieszczenia, gdy noce spadzą poniżej 5°C. Podczas kwarantylnego przenosienia pamiętaj o izolacji korzeni.

Oliwka na balkonie w Polsce może kwitnąć, jeśli dostarczysz jej 10-12 godzin światła dziennie. W okresie liściowania nawożaj 2 razy miesięcznie specjalnymi nawozami dla drzew owocowych. Przypomnienie: drzewko oliwne w ogrodzie lub na tarasie wymaga dobrze drenowanej mieszanki ziemi z pyłem diatomowym.

Badania pokazują, że rośliny takie jak oliwka redukją stres w miastach i poprawiają jakość powietrza. Dla porównania, w Warszawie drzewka oliwne na balkonach zwiększyły zieloną powierzchnię w mieszkaniach o 30% w ostatnich 5 latach.

Więcej wskazówe na temat roślin na tarasach znajdziesz na ogrodwpigulce.pl. Pamiętaj: drzewko oliwne w Polsce wymaga minimalnie 4-miesięcznego okresu w zimie w ciepłym pomieszczeniu (powyżej 7°C).

Przesadzanie i przycinanie drzewka oliwnego w doniczce

Przesadzanie drzewka oliwnego wymaga precyzji. Najlepiej robić to wiosną, gdy roślina wychodzi z spoczynku. Podczas procesu wybierz doniczkę o średnicy większej o 5-7 cm od obecnej. Najpierw sprawdź korzenie: jeśli wyrastają przez drenaż, jest to sygnal do przesadzenia. Odstaw roślinę delikatnie, oczyszczając korzenie z starej ziemi. Uciń uschnięteę część (ok. 20%) i dodaj nowy mieszkanie z 60% gleby żyznej i 40% keramzitu dla drenażu. Po przesadzeniu podlej obficie i osłaniaj od słońca przez 14 dni.

• Wybierz donicke o średnicy większej o 5-7 cm
• Użyj mieszkania gleby z dodatkiem keramzitu
• Osłaniaj roślinę od słońca przez 2 tygodnie

Przycinanie korony wzmacnia zdrowie rośliny. Najlepiej działa technika „cuttera na wierzchołki” – przycinaj pędy o 1/3 długości. Każda wycinana gałąź powinna być odcięta pod kątem 45° nad zdrowym pędkiem. Przycinaj gałęzie wychodzące w niepożądane kierunki, by utrzymać kompaktowy kształt. Do tego celu użyj ostrych sekatorów dezynfekowanych w spirytusie.

Regeneracja zaniedbanej oliwki wymaga kilku etapów. Jeśli liście są uschnięte, przyciń do żywych tkanków. Najpierw odcinaj uszkodzone korzenie i przesadz do świeżej gleby. Następnie:

1. Podlej co 3 dni wodą z odsolonej wody
2. Umieść w miejscu z 5-6 godzin światła słonecznego
3. Nawoż co 6 tygodni po pierwszych nowych liściach

W ciągu 3-4 miesięcy powinno nastąpić odnowienie korony.

Zimowanie drzewka oliwnego w polskich warunkach klimatycznych

Drzewko oliwne w polsce wymaga specjalnej opieki w zimie. Najpierw przetransportuj roślinę do pomieszczenia, gdy nocne temperatury spadną poniżej 10°C. Najlepszym miejscem jest ogród zimowy lub jasny pokój z temperaturą między 5–10°C dla strategii „zimowania chłodnego”. W wersji „ciepłej” (16–18°C) trzeba pilnować wilgotności powietrza.

W przypadku drzewa oliwnego w polsce ważne jest ograniczyć podlewanie do 25% w porównaniu z letnim rytmem. Wilgotność gleby sprawdzać palcem – podlewaj tylko gdy ziemia wyschła na 3 cm głębokości. Oliwka europejska w domowych warunkach potrzebuje regularnych nawilazian liści wodą cieknącą, by uniknąć wyschnięć.

• Przed wniesieniem do domu: przerywaj nawożenie od października.
• Podczas zimowania ciepłego: ustaw roślinę w oddalone miejsce od źródeł ciepa (np. grzejników).
• Jeśli drzewko oliwne gubi liście na zimę (zgodnie z zimowaniem chłodnym) – to naturalny proces regeneracji.

Drzewka oliwne w polsce najlepiej rosną w doniczkach z drenującym podłoża. Najgorsze błędy to: zbyt wysokie temperatury w zimie (powyżej 20°C) i nadmierek wodny. Przyczynne odmiany jak Little Ollie i Arbequina są odpornne na zimy, ale w żadnym wypadku nie pozostawiaj ich w gruncie na zewnątrz! Drzewoko oliwne w polsce w ogrodzie może przeżyć jedynie w kontenerze przenoszonym do pomieszczenia.

Drzewko oliwne jako ozdoba i symbol – tradycje związane z uprawą oliwki

Drzewko oliwne w salonie nie jest tylko rośliną dekoracyjną. Od starożytnych czasów symbolizuje ono pokój i mądrość. W Grecji gałązki oliwne wręczano zwycięzcom igrzysk olimpijskich, a w mitologii reprezentowały odnowę. Dziś, uprawiając drzewko oliwkowe w domu, łączy się tradycję z praktyką. Srebrzyste liście i węgorzowa kora sprawiają, że drzewo oliwkowe w Polsce jest doskonałą ozdobą w stylu śródziemnomorskim.

Tradycyjne korzenie drzewaoliownego są głęboko zakorczone w kulturze. Najstarsze egzemplarze, jak te w Grecji, liczą setki lat, a niektóre przetrwały nawet tysiąc lat. W domu drzewko oliwkowe w doniczce może służyć jako symbol długowieczności. Jeślibyś chciał uzupełnić kompozycję, dodaj kwiaty jak lawendę lub rozmaryn, jak radzą specjaliści z aranżacji zewnetrznych. Oliwka drzewo przyciąga uwage swym kształtem, a jego kwiaty wiosną dodań delikatnego aromatu.

W Polsce uprawia drzewa oliwkowe w domu staje się coraz popularniejsze. Wystarczy odpowiednia gleba i dużo światła, aby roślina rozwijała się nawet w chłodniejszych klimatach. Liście, które pochłaniają CO2, a jednocześnie uwalniają tlen, sprawiają, że drzewko oliwne jest nie tylko ozdobą, ale również przydatną częścią wnętrza. W kuchni, np., może wspomóc styl naturalny, a w salonie dodaje elegancji.

Tradycycyje zwiąazane z oliwką przetrwały w kulturze przez tysiące lat. W domu drzewko oliwkowe przypomina o wartościach długowieczności i harmonii. Dzięki odporności, nawet w Polsce można je pielęgnować, dbając o regularne nawadnianie i odpowiednią glebę. Jest to nie tylko śródziemnomorski udekor, ale także przypomnienie, że natura łączy przeszłość z obecnocią.